Proje Adı: Bodrum Yarımadası’nda Deniz Çayırları Temelinde Deniz-Kıyı Alanlarının Korunması
Proje No:TUR/SGP/OP7/Y3/STAR/BD/23/12
Kurum: Sualtı Araştırmaları Derneği
Koordinatör İletişim:+90 312 230 35 20
Web Sitesi:https://sadafag.org
Uygulama Tarihi:2023 - 2024
Bodrum'un kuzey ucunda yer alan ve bölgedeki tek parça ve büyük korunan alan (kısmen deniz alanlarını da kapsayacak şekilde) alanlarından birisi olan Küdür Yarımadası, turizm ve yerel çevre timlerinin ve Sualtı Araştırma Derneği (SAD) ve Yalıkavak’ta yerleşik çevre koruma dernekleri ve platformlar gibi oluşumların katkılarıyla, 1998 1. derece sit alanı statüsü almıştır[1] [2]. Bu ve benzeri koruma çalışmaları ve itirazlar sayesinde Küdür Yarımadası ile Bodrum Yarımadası genelindeki adalar ve Akyarlar, Adaboğazı yarımadaları inşaat baskısından kısmen kaçabilmiş durumdadır. Bu korumaya rağmen günümüzde yazlık villa ve tatil köylerinin önemli kıyı alanlarını işgali ve yıllar bazında yayılımı devam etmekte, bu alanlardaki teknecilik faaliyetleri gün geçtikçe artmakta ve bu faaliyetler habitatlara ekstra düzeyde baskı getirmektedir. Bu alanlar Akdeniz foku gibi geniş kıyı alanlarına ihtiyaç duyan bir canlı, denizatı gibi anıtsal türleri ve kum köpekbalığı, melek köpekbalığı, kemane ve dikenli kelebek vatoz gibi nesli kritik düzeyde tehdit altındaki türler, deniz kuşları ve tüm bu canlılara yaşam sağlayan ada/yarımada ekosistemleri doğal kayalıklar ve bunları çevreleyen doğal plaj, koylardan oluşmaktadır. Tüm bu saydıklarımızı bir arada tutan, beslenme, yaşam alanı, korunma ve barınma sağlayan, kıyılardaki erozyonu engelleyen, ekosistemin oksijen ihtiyacını karşılayan, üreme, gelişim gibi canlıların kritik yaşam döngülerinde yer tutan, Posidonia oceanica deniz çayırı habitatlarını kapsamaktadır. Akdeniz’e özgü Posidonia deniz çayırlarının ekosisteme faydalarının yanında, ne kadar özel canlılar olduğu iklim değişikliğinin azaltılmasındaki rollerinin ortaya çıkması, kökleri ve yapraklarında tuttukları CO2 oranları ile de anlaşılmaktadır. Bilimsel araştırmalarda Formentera Adasındaki 15 kilometre uzunluğundaki deniz çayırlarının iki yüz bin yıl yaşında olabileceği tespit edilmiştir ve bizim kıyılarımızdaki Posidonia çayırlarının da bu yaşta olma ihtimali bulunmaktadır. Sadece bu sebebi göz önüne alırsak dahi bu kadim canlıların korunması gerekmektedir. Hassas türlerin ve tüm bir deniz ekosisteminin sağlıklı bir şekilde nesillerini devam edebilmesi için korunan nitelikli, insan baskısından uzak yaşam alanlarına ihtiyacı vardır. Ve Küdür Yarımadası ile Güvercinlik'e bağlı Salih Adaları, Küçük Tavşan Adaları, Küçük ve Büyük Kiremit Adaları, Turgutreis Adaları, Kargı Adası ve Akyarlar Yarımadası & Aspat, Ortakent Adası & Adaboğazı Yarımadası, Karaada ve Bodrum çevresinde bu türlerin son kritik sığınaklarıdır. Bodrum çevresindeki adaların ve diğer önemli yaban hayatı yaşam alanlarının etkin bir şekilde korunması kıyı yapılaşmasının bu alanlara yayılımının engellemesi, deniz çayırı alanlarının kapladığı alanları ve barındırdığı tür çeşitliliği belirlemek ve bu vahşi yaşam habitatlarında turizm faaliyetinden minimal düzeyde etkilenen koruma bölgeleri oluşturmaktan geçmektedir. Bu bağlamda projenin amacı, Küdür Yarımadası 1. Derece Doğal SİT ve Akdeniz Foku Koruma Alanı başta olmak üzere belirlenen, günümüze kadar yapılaşmadan kurtulmayı başarmış, hassas ve acilen korunması gereken denizel kadim üretim havzasında deniz çayırlarının yöre halkı kullanıcıları ve resmi tarafların ortak hazırladığı yönetim planı ve resmi statüler aracılığıyla korunmasına katkı sağlanmaktır.